gebouwkunde, kantoor-
concepten & vastgoed

 

dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt door:
makecover restyle solutions
mooie én efficiënte restyling/renovatie oplossingen en......
besparen met zonwerende folies van 3M-window film authorised dealer!
virusfilters, luchtreingingssystemen, hulpmiddelen tegen corona, enzovoort
voor ipresentatie klik op foto....

makecover restyle solutions
mooie én efficiënte restyling/renovatie oplossingen en......
besparen met zonwerende folies van 3M-window film authorised dealer!
virusfilters, luchtreingingssystemen, hulpmiddelen tegen corona, enzovoort
voor webinformatie klik op logo....


(1809-02)

voor het artikel, klik op onderstaand plaatje

samenvatting
handboek vastgoedmanagement


door maarten vermeulen en mariëlle wieman
mede mogelijk gemaakt door facilitaire informatie online


















gebouwkunde, kantoor-
concepten & vastgoed


Samenvatting
Handboek Vastgoedmanagement


mede mogelijk gemaakt door facilitaire informatie/vakbeurs online

Amsterdam zuidas (foto leo hooijmans)

top pagina mede mogelijk gemaakt door: index


Facilitair ontmoet Vastgoed!

Introductie
In juni 2010 stond er een vermelding in het FMN nieuws (Facility Management Nederland) over een 'Handboek Vastgoedmanagement'.
Het kreeg mijn extra aandacht toen Annemarie Pots (Hoofd Facility Management Ahold) me attent maakte op een samenvatting in PDF (Portable Document Format).
Een samenvatting van 44 pagina's! Het totale boek heeft een inhoud van 488 pagina's. De samenvatting is al een cursusboek op zich. Niet alleen voor potentiële vastgoedmanagers, maar ook handig voor studenten en medewerkers in het facilitaire werkveld.
Op het handboek en de samenvatting zitten auteursrechten (zie colofon). Deze worden door de hoofd- en eindredactie beheerd. Een verklaring voor onderstaand gebruik in een mailtje naar Maarten Vermeulen en Mariëlle Wieman zorgde voor toestemming voor publicatie op 'facilitaire informatie online'. Voor het het verkrijgen van gehele (ingenaaide) boek zie colofon.

Tijdens het ombouwen van .pdf naar .html (tekst voor internetpagina's) en het zoeken naar bijpassende plaatjes kwam ik terecht in een flashback. (herbeleving, met name in het emotionel vlak).
In de jaren '80 en '90 heb ik huisgehouden (;D) in het prestigieuse gebouw 'Atrium' aan de zuidas van de ring Amsterdam (zie foto boven).
Toen had ik de bedrijfsleiding over een projectinrichting en mocht de inhuizing van de MBO (Maatschappij voor BedrijfsObjecten nv), de vastgoedafdeling van de ING, verzorgen in het 'Atrium'. Later heb ik als mediator gewerkt tussen de MBO en Nationale Nederlanden Vastgoed. Toen deze werden samengevoegd in de 'Haagse Poort', moesten de 'raspaardjes' van de ING gaan samenwerken met de 'werkpaardjes' van NN.
De kantoorkamers tegen de teamkantoren. Wrijving alom en weinig verstand van kantoorinrichten.
Ik heb in die tijd fijn samengewerkt met Mees van der Kamp, Jan van Hensbergen en Jan Klomp van de MBO (onder management van Jan Doets). Voor hen heb ik veel praktisch (digitaal) tekenwerk gedaan.
Zoals ook voor Jones Lang Wooton (nu Jones Lang LaSalle). Geweldige discussies met Cees Groenewoud en Pieter Benning van JLW of een kantoorgebouw nu wel of niet praktisch was.
Het antroposofische kantoorgebouw 'Tripolis' van Aldo van Eyck aan de Amstelveense weg was zo'n voorbeeld van een onmogelijk in te delen kantoor. Het project 'De Centrale' in Den Haag werd nooit gebouwd.
Ondanks dat het er mooi uitzag, voorvoelde ik dat al.

In die tijd stonden de groepen Vastgoed, Architectuur, Facilitair en Informatiebeheer ver uit elkaar. Ze volgden elkaar op in een project.
Beter is het om samen een project voor te bereiden, te bouwen en in te richten. Daarna is het belangrijk om het nog heel lang te volgen.
Het 'Handboek Vastgoedmanagement' is voor de studenten en professionals een stukje gereedschap om bij de hand te hebben. Voor Architecten, Facilitaire managers/medewerkers en Informatiebeheer is het een boek om begrip te krijgen voor het Vastgoedmanagment.

Dit artikel op 'facilitaire informatie online' is alvast een praktische handleiding voor facilitaire managers/medewerkers.
De inhoud van 'facilitaire informatie online' is handig gereedschap voor facilitaire en vastgoed managers/medewerkers.
Veel plezier, Leo Hooijmans, Noordwijk 14 juli 2010.



top pagina mede mogelijk gemaakt door: index

eoHooijmansGalileoNoordwijkFacilitaireInformatieOnlineHoezo?

Index  
   
Introductie
Deel 1 tm 6
Colofon
Waar kijken bezoekers nog meer naar:


Deel 1 Inleiding op het vastgoedmanagement  
     
1 Vastgoedmanagement: verleden, heden en toekomst
2 De markt voor vastgoedmanagement
3 De vastgoedmanagementorganisatie
4 De vastgoedmanagmentovereenkomst
5 Vastgoedmanagement in internationale context
6 Cmpetenties en rollen van de vastgoedmanager
     
Deel 2 De vastgoedprocessen  
     
7 Het acquisitieproces
8 Het exploitatieproces
9 Het dispositieproces
     
Deel 3 Het exploitatieproces in detail en de sturingsinstrumenten  
     
10 Mangement van winkelcentra en winkels
11 Management van kantoren
12 Management van woningen
13 Technisch management
14 Stook- en servicekosten
15 Financieel-administratief management
16 Informatiemanagement
17 Facility Estate Management
18 Vastgoedmanagement bij renovatie en herontwikkeling
19 Sturingsinstrumenten en hun functie
     
Deel 4 Management van specifiek vastgoed  
     
20 Management van Verenigingen van Eigenaars
21 Management van sociale huurwoningen
22 Management van maatschappelijk vastgoed
23 Management van Rijksgebouwen
24 Management van zorgvastgoed
25 Management van logistiek vastgoed
26 Management van parkeergarages
27 Parkmanagement
28 Corporate Real Estate Management
     
Deel 5 Specifieke thema’s in vastgoedmanagement  
     
29 Kwaliteit en service in vastgoedmanagment
30 Duurzaam vastgoedmanagement
31 Ethiek in vastgoedmanagement
     
Deel 6 De vastgoed(management)sector  
     
32 Benchmarking
33 Zelfregulering
34 Brancheorganisaties, beroepsverenigingen en platforms
     




Atrium Gebouw - Amsterdam Zuidas (tekening leo hooijmans)


1
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:
1 Inleiding op het vastgoedmanagement
  Ingrid Janssen
   
* Binnen het vastgoedmanagement worden drie beleidsniveaus onderscheiden:
  ~ strategisch (portefeuillemanagement)
  ~ tactisch (assetmanagement)
  ~ operationeel (propertymanagement)
* Het vastgoedmanagementproces wordt onderverdeeld in drie deelprocessen:
  ~ acquisitie
  ~ exploitatie
  ~ dispositie
* Het vastgoedbeleidsproces verbindt de hiervoor genoemde beleidsniveaus met de drie deelprocessen.
* Het vastgoedmanagement kent diverse taakgebieden, waaronder:
  ~ commercieel management
  ~ technisch/facilitair management
  ~ financieel/administratief management
* Het vakgebied heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld van vastgoedbeheer naar vastgoedmanagement. Dit is onder meer het gevolg geweest van economische recessie en veranderende vraag van opdrachtgevers.
* In de toekomst zullen vastgoedmanagementorganisaties zich nog meer richten op verdere professionalisering, kwaliteitsverbetering en verbreding van het dienstenpakket.


2
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

2 De markt voor vastgoedmanagement
  Ingrid Janssen
   
* De markt voor vastgoedmanagement kent verschillende type vastgoedbeleggers:
  ~ verhuurders
  ~ eigenaar-gebruikers
* Er zijn vier typen beleggingsorganisaties:
  ~ particuliere beleggers
  ~ institutionele BO’s
  ~ vastgoedfondsen (nationaal en internationaal)
  ~ vastgoed cv’s (commanditaire vennootschappen) of maatschappen
* Institutionele BO’s kiezen steeds vaker voor indirect beleggen in plaats van direct beleggen. Hierdoor verschuift de vraag naar omvang en kwaliteit van de dienstverlening van VMO’s.


3
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

3 De vastgoedmanagementorganisatie
  Maarten Vermeulen
   
* De VMO levert hoofdzakelijk propertymanagementdiensten en in toenemende mate assetmanagementdiensten.
* VMO’s werken voornamelijk in opdracht van vastgoedbeleggers. Echter, vastgoedbeleggers besteden de vastgoed-management-diensten niet altijd uit aan VMO’s, omdat ze er ook voor kunnen kiezen dit geheel of gedeeltelijk zelf te doen.
* De VMO opereert binnen de context van:
  ~ haar stakeholders, partijen in de omgeving van de VMO met wie zij directe contacten onderhoud
  ~ de strategie van de opdrachtgever
  ~ de vastgoedmanagementovereenkomst
* De VMO kan worden ingericht op basis van:
  ~ lijnaansturing en/of
  ~ sector en/of
  ~ specialisatie
* De organisatiestructuur van een VMO bestaat uit de volgende bouwstenen:
  ~ taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden
  ~ communicatie
  ~ sturingsinstrumenten
* De volgende vier specifieke managementaandachtsgebieden worden onderscheiden:
  ~ uitbestedingsstrategie
  ~ specialist versus generalist
  ~ geografische spreiding
  ~ span of control


4
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

4 De vastgoedmanagementovereenkomst
  Albert Hoogland en Conny Beijer
   
* De vastgoedmanagementovereenkomst is de overeenkomst waarin de juridische verhoudingen tussen beleggingsorganisatie (BO) en VMO’s zijn vastgelegd.
* Aansprakelijkheid met betrekking tot de werkzaamheden komt in toenemende mate bij de VMO te liggen.
* Performance-indicatoren maken steeds vaker integraal deel uit van de vastgoedmanagementovereenkomst.
* De VMO ontvangt een beheervergoeding. Deze vergoeding wordt voor commercieel vastgoed over het algemeen uitgedrukt als een percentage van de theoretische jaarhuur. Voor woningen geldt dat een vaste vergoeding per unit wordt overeengekomen.
* Naast de beheervergoeding ontvangt de VMO vaak een vergoeding voor werkzaamheden in het kader van de stook- en servicekosten.


5
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

5 Vastgoedmanagement in internationale context
  Maarten Vermeulen
   
* De internationale dimensie in vastgoedmanagement komt tot uitdrukking op drie niveaus:
  ~ (werk)omgeving
  ~ organisatieniveau
  ~ persoonsniveau
* Wanneer de vastgoedmanager werkt in een internationale omgeving, moet hij rekening houden met verschillen in cultuur, businessetiquette en wet- en regelgeving.
* In een internationale werkomgeving houdt een goede vastgoedmanager rekening met verschillen in organisatiestructuur, managementstijl en managementinformatiesystemen.
* Een internationale werkomgeving vraagt van de vastgoedmanager, naast een goede beheersing van vreemde talen, een aantal specifieke competenties:
  ~ intercultural sensitivity
  ~ managing uncertainty
  ~ intercultural communication
  ~ building commitment


6
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

6 De competenties en rollen van de vastgoedmanager
  Maarten Vermeulen en Mariëlle Wieman
   
* De vastgoedmanager vervult in het acquisitie-, exploitatie- en dispositieproces verschillende rollen, waarbij bepaalde beroepsspecifieke en algemene competenties in meer of mindere mate relevant zijn.
* Een competentie is het vermogen om adequaat taken te verrichten die een belangrijk bestanddeel uitmaken van een functie, rol of verantwoordelijkheid.
* Er zijn vier beroepsspecifieke competenties van toepassing op de vastgoedmanager:
  ~ vastgoedbeheer en -exploitatie
  ~ vastgoedbemiddeling en -diensten
  ~ vastgoedrenovatie en herontwikkeling
  ~ vastgoedbelegging en -advisering
* Er zijn twee algemene competenties van toepassing op de vastgoedmanager:
  ~ sociale en communicatieve competentie
  ~ zelfsturende competentie
* De volgende zeven rollen worden door de vastgoedmanager vervuld:
  ~ de vastgoedmanager als adviseur van de beleggingsorganisatie
  ~ de vastgoedmanager als dienstverlener
  ~ de vastgoedmanager als verhuurder
  ~ de vastgoedmanager als beheerder van gebouwen en contracten
  ~ de vastgoedmanager als mediator
  ~ de vastgoedmanager als vertegenwoordiger van belangen
  ~ de vastgoedmanager als ‘spin in het web’


7
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

7 Het acquisitieproces
  Patrick Ruwiel en George van Hooydonk
   
* De stappen van het acquisitieproces bij bestaande bouw zijn:
  ~ identificatie beleggingsmogelijkheden
  ~ beoordeling
  ~ letter of intent
  ~ due diligence
  ~ investeringsvoorstel
  ~ levering
  ~ overdracht
  ~ nazorg
* In het acquisitieproces bij nieuwbouw zijn de stappen ‘overdracht’ en ‘nazorg’ niet van belang. Na de levering volgt bij dit proces de oplevering.
* De VMO speelt binnen het acquisitieproces bij bestaande bouw met name een rol bij de volgende stappen:
  ~ beoordeling
  ~ due diligence
  ~ overdracht
  ~ nazorg
* De rol van de VMO binnen het acquisitieproces bij nieuwbouw is hetzelfde als bij bestaande bouw, met uitzondering van de laatste twee fasen, omdat nieuwbouwprojecten worden opgeleverd.
* Het belang van risicomanagement in het acquisitieproces wordt steeds meer onderkend.
* Risico’s worden onderscheiden in algemene risico’s en specifieke risico’s.
* Belangrijke algemene risico’s zijn:
  ~ beleggingsrisico’s
  ~ strategische risico’s
  ~ compliance risico’s
* Risicomanagement in het acquisitieproces omvat onder meer:
  ~ het screenen van de betrouwbaarheid en reputatie van de verkopende partij
  ~ het controleren van ABC-transacties
  ~ het analyseren van de financiering


8
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

8 Het exploitatieproces
  Maarten Vermeulen en George van Hooydonk
   
* Het vastgoedexploitatieproces is een continu proces dat is opgebouwd uit een groot aantal deelprocessen, die onderling van elkaar afhankelijk zijn.
* Doel van het exploitatieproces is enerzijds het realiseren van de performanceverwachtingen van de BO en anderzijds het optimaliseren van het huurcomfort van de huurder.
* Vastgoedexploitatie is de core business van de VMO. Daarmee hangt de kwaliteit van de VMO grotendeels af van de mate waarin de deelprocessen worden beheerst en geborgd.
* Andere factoren die het succes van de VMO bepalen zijn: identiteit en imago, professionaliteit en kwaliteit.
* Risicomanagement speelt ook tijdens het exploitatieproces een belangrijke rol en verdient daarom continu aandacht. Risico’s zijn namelijk niet alleen fraude gerelateerd, maar hebben vooral ook betrekking op het minimaliseren van verkeerde beslissingen en het voldoen aan wet- en regelgeving.


9
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

9 Het dispositieproces
  Patrick Ruwiel en George van Hooydonk
   
* De stappen van het dispositieproces zijn:
  ~ toetsing aan strategie
  ~ hold-sellanalyse
  ~ strategieontwikkeling
  ~ dispositievoorstel
  ~ implementatie
  ~ letter of intent
  ~ levering
  ~ overdracht
* De VMO speelt binnen het dispositieproces met name een rol bij de volgende stappen:
  ~ hold-sellanalyse
  ~ strategieontwikkeling
  ~ implementatie
  ~ overdracht
* Het belang van risicomanagement tijdens het dispositieproces wordt steeds meer onderkend.
* Risicomanagement tijdens het dispositieproces omvat onder meer:
  ~ het maken van de afweging tussen het aanhouden en verkopen van vastgoed
  ~ het screenen van de betrouwbaarheid en reputatie van de verkopende partij
  ~ het screenen van de betrouwbaarheid en reputatie van de adviseurs
  ~ betrouwbare en volledige dossiervorming


10
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

10 Management van winkelcentra en winkels
  Ingrid Janssen en Boudewijn Vermeer
   
* Winkelcentrummanagement onderscheidt zich van andere vormen van vastgoedmanagement. Naast kennis van de vastgoedmarkt en de relatie huurderverhuurder, is ook kennis van de detailhandel noodzakelijk.
* Voor winkels en winkelcentra is de locatiekeuze allesbepalend. Deze hangt namelijk samen met de aard en de omvang van de consumentenstroom.
* Naargelang de stadsgrootte zijn er verschillende verzorgingsgebieden te onderscheiden: het stadscentrum, het stadsdeelcentrum, het wijkwinkelcentrum en het buurtcentrum.
* Naast de verschillende verzorgingsgebieden wordt ook onderscheid gemaakt naar standkwaliteit: A1, A2, B1, B2 en C.
* Het marketingplan geeft inzicht in:
  ~ de wijze waarop het winkelcentrum is gepositioneerd
  ~ welke ontwikkelingen van invloed zijn op de marktpositie
  ~ welke acties mogelijk zijn om de marktpositie te verbeteren
* Promotie en PR zijn een belangrijk onderdeel van het winkel(centrum)management, omdat deze voor een groot deel de aantrekkelijkheid bepalen van een winkelcentrum voor de consument.
* Bij het winkel(centrum)management wordt in toenemende mate aandacht besteed aan de invloed van vormgevingskenmerken op het gedrag van de consument. Denk hierbij aan:
  ~ overdektheid
  ~ breedte en intimiteit van winkelstraten
  ~ materialisering en kleurgebruik
  ~ aankledingselementen
* Ontwikkelingen en trends:
  ~ Mede door de toename van het online winkelaanbod wordt de consument steeds kritischer ten aanzien van de manier waarop hij zijn aankopen doet
  ~ Winkels zijn in de afgelopen jaren steeds groter geworden
  ~ In toenemende mate is er binnen de detailhandel sprake van branchevervaging.
  ~ De samenleving vergrijst en wordt multicultureler. De detailhandel speelt hierop in.
  ~ Steeds meer winkels maken gebruik van verruimde openingstijden
  ~ Omzethuur blijft een onderwerp waarover wordt gesproken, maar wordt per saldo nog weinig in huurovereenkomsten geconcretiseerd.


Atrium Toren - Amsterdam Zuidas (tekening leo hooijmans)


11
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

11 Management van kantoren
  Han Machielsen
   
* Bij het managen van kantoren speelt relatiemanagement, zowel richting vastgoedbelegger als huurder, een belangrijke rol.
* De service- en kwaliteitsbeleving van huurders staat of valt bij de wijze waarop de VMO anticipeert op afspraken met de huurder dan wel op problemen die hij ondervindt.
* Relatiemanagement met vastgoedbeleggers wordt steeds meer bepaald door service level agreements en kritische performance-indicatoren.
* Bij de positionering van een kantoorpand door de VMO, gaat het enerzijds om de functionaliteit van het pand en anderzijds om de emotionele beleving van de potentiële huurder.
* Verhuur van kantoren verloopt via een gestructureerd proces:
  ~ fase 1: doelgroepbepaling, prijsstelling, projectinformatie en benaderingswijze
  ~ fase 2: rondleiding, onderhandelingstraject, opstellen huurovereenkomst en oplevering
* Ontwikkelingen en trends:
  ~ Duurzaamheid wordt steeds belangrijker. Men name het besparen van energie en reduceren van CO2-uitstoot.
  ~ De functie van kantoren verandert van werkomgeving naar ontmoetingsplek.
  ~ Er is een structureel overaanbod van kantoren.


12
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

12 Management van woningen
  Peter Keller en Eddo Rats
   
* Specifiek aan het management van woningen is de relatie met de ‘niet-professionele’ huurder.
* De belangen van huurders worden vaak behartigd door huurder-belangen-verenigingen.
* Waardevermeerdering van de woning kan worden bereikt door, bij mutatie, de huurprijs zodanig te verhogen dat de woning in het geliberaliseerde segment terechtkomt.
* Actief debiteurenbeheer is een voorwaarde om huurinkomsten te realiseren, zowel voorafgaand als tijdens de huurrelatie.
* Marketing en promotie is vooral van belang in het hogere huursegment. Internet wordt hierbij een steeds belangrijker medium.
* Het verhuurproces van woningen kent vier fasen:
  ~ marketing en promotie
  ~ genereren van leads
  ~ kwalificeren van leads
  ~ sales
* De VMO wordt steeds meer geconfronteerd met wet- en regelgeving die de positie van de huurder beschermt.
* In het kader van duurzaamheid stelt de overheid voor alle woningen een Energie Prestatie Certificaat verplicht.
* Technologie wordt steeds belangrijker voor de woonbeleving (Domotica).


13
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

13 Technisch management
  Willem Masseur
   
* Onderhoud kan worden onderscheiden in zes soorten. De keuze van het soort onderhoud hangt onder meer af van de aard en urgentie van de veroudering en van de beschikbaarheid van budget.
* Conditiemeting van bouw- en installatiedelen is een manier om de veroudering van een complex op eenduidige wijze in kaart te brengen. Basis hiervoor zijn de NEN 2767-1 en de NEN 2767-2. De NEN 2767-1 behelst een methode om de condities van bouw- en installatiedelen op objectieve wijze vast te leggen en in de NEN 2767-2 zijn de gebrekenlijsten van de belangrijkste bouw- en installatiedelen vastgelegd.
* Belangrijk onderdeel van de conditiemeting is de gebouwinspectie, waarbij de technisch manager op basis van een checklist en een zespuntsschaal de veroudering van een gebouw in kaart brengt.
* De gegevens die voortvloeien uit de conditiemeting en de gebouwinspecties kunnen vervolgens worden gebruikt bij het opstellen van een MJOV. De MJOV is een middel om zo veel mogelijk van te voren te bepalen wanneer kosten aan een gebouw ontstaan, hoe hoog die kosten zijn en wat daarom financieel moet worden gereserveerd.
* De MJOV toont een gebouw op basis van bouw- en installatiedelen, hun levensduur en de onderhoud- en vervangingskosten van deze bouw- en installatiedelen.
* Belangrijk aandachtspunt binnen de MJOV is tevens het aantal m2 dat wordt gehanteerd. Tegenwoordig wordt dit bepaald aan de hand van de NEN 2580, zodat er geen onduidelijkheid meer bestaat over de methodiek van de meting.
* Inkoop van diensten is ook een belangrijk onderdeel van het werk van de technisch manager. Diensten zoals schoonmaak en beveiliging moet worden ingekocht, maar ook eenmalige onderhoudswerkzaamheden. Inkoop geschiedt aan de hand van een transparant proces, waarbij leveranciers worden gekozen op basis van de beste prijskwaliteitverhouding, gegeven het door de VMO opgestelde Programma van Eisen.


14
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

14 Stook- en servicekosten
  Willem Masseur
   
* Stookkosten zijn de kosten:
  ~ voor brandstof
  ~ voor het omzetten van brandstof naar warmte
  ~ die gepaard gaan met het transport van warmte naar de plaats van bestemming
* Servicekosten zijn kosten die betrekking hebben op alle activiteiten, diensten en middelen die nodig zijn om het object in zodanige (technische) staat te houden, dat het gebruik van het object is gewaarborgd.
* Voor de verdeling van stook- en servicekosten wordt de volgende rubricering gebruikt:
  ~ kostensoorten
  ~ kostenplaatsen
  ~ kostendragers
* Er zijn verschillende verdeelsleutels mogelijk voor stook- en servicekosten. Veelal gebeurt dit op basis van m2 verhuurd vloeroppervlak.
* Een aantal situaties vraagt om aanvullende afspraken met betrekking tot stook- en servicekosten:
  ~ multifunctionele complexen
  ~ commerciële afspraken
  ~ binnen- versus buitenwinkels (bij winkelcentra)
* Binnen de begrotingscyclus van de stook- en servicekosten speelt communicatie richting huurders een cruciale rol.
* Ontwikkelingen en trends.
  ~ Wet- en regelgeving wordt steeds strikter ten gunste van de (woning)huurder
  ~ Inzichtelijk maken van stook- en servicekosten vindt steeds vaker plaats door middel van benchmarking


15
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

15 Financieel-administratief management
  Tromp Bakker
   
* De financieel-administratieve werkzaamheden van de VMO hebben voornamelijk betrekking op het directe rendement, namelijk de in- en uitgaande geldstromen in relatie tot de exploitatie van het vastgoed.
* Om inkomende en uitgaande kasstromen te controleren, wordt enerzijds gebruikgemaakt van een begroting en een liquiditeitsplanning en anderzijds van bankrekeningen en bankafschriften.
* De inkomstenkant van de administratie wordt ingericht met behulp van:
  ~ eigenaargegevens
  ~ gebouwgegevens
  ~ huurgegevens
* De kostenkant van de administratie wordt ingericht met behulp van:
  ~ leveranciersgegevens
  ~ kostensoorten, kostenplaatsen en kostendragers
  ~ kostenverdeelsleutel
* De debiteurenadministratie is gebaseerd op een strikte procedure, omdat in geval van juridisch dispuut moet kunnen worden aangetoond dat de juiste procedure is gevolgd.
* Belangrijk bij het organiseren van de crediteurenadministratie van een VMO is functiescheiding en het vierogenprincipe. Functiescheiding houdt in dat het betalen en accorderen door verschillende personen wordt uitgevoerd. Het vier-ogen-principe houdt in dat ten minste twee personen voor betaling moeten tekenen.
* Rapportages die primair door het financieel-administratief management kunnen worden verzorgd zijn:
  ~ huurderslijst
  ~ budget versus realisatie
  ~ debiteurenoverzicht
  ~ leegstandsoverzicht


16
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

16 Informatiemanagement
  Maurits Cammeraat
   
* Door het opstellen en vervolgens uitvoeren van een informatiestrategie kan de vastgoed-managementorganisatie richting geven aan de ontwikkeling van de informatievoorziening.
* Factoren die van invloed zijn op het informatiebeleid:
  ~ strategie van de organisatie
  ~ organisatieontwikkelingen
  ~ IT-ontwikkelingen
  ~ huidige IT-omgeving
* Een VMO kan bij het inrichten van zijn informatiesysteem kiezen tussen een ‘best-ofbreed’- oplossing (een samengesteld systeem) of een integrale oplossing.
* Door gebruik van de juiste technologie wordt de informatie tussen de partijen in de vastgoedketen steeds beter op elkaar afgestemd. Dit zorgt ervoor dat de inefficiënte gegevensinvoer wordt verminderd en dat de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van informatie toeneemt.


17
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

17 Facility Estate Management
  Corinna van Diepen-Knegjens
   
* Facility Estate Management (FEM) in de Nederlandse markt kenmerkt zich als het gecombineerd aanbieden van vastgoedmanagement & facilitymanagement, met als doel toegevoegde waarde te bieden in de vorm van kostenbesparing, risicobeheersing en flexibiliteit.
* Aanbieders van FEM oriënteren zich op basis van twee dimensies, namelijk:
  ~ de mate van risicoparticipatie
  ~ de geleverde toegevoegde waarde
* Wanneer de hiervoor genoemde twee dimensies tegen elkaar worden afgezet, dan ontstaan vier kwadranten met elk een ander profiel:
  ~ conceptmanagement
  ~ investeren in hogere rendementen
  ~ investeren in lage exploitatiekosten
  ~ integratie en schaalvoordelen
* De exploitant van deze activiteiten is een zelfstandige partij, die mede verantwoordelijk is voor leegstandrisico’s en het dienstenniveau (kwaliteit en continuïteit) en daarvoor een zeker gebruiksrecht van het vastgoed geniet.
* Risicobeheersing lijkt met name van belang voor vastgoedbeleggers, kostenbesparing en flexibiliteit met name voor huurders/gebruikers.
* Het FEM verschilt van andere vormen van integrale dienstverlening (zoals maincontracting of integrated facilitymanagement). De exploitant treedt namelijk op als risicodragende partner voor zowel de continu•teit in de bezetting van het vastgoed als in de kwantiteit en kwaliteit van diensten.
* Belangrijke aanleidingen voor toepassing van het FEM zijn:
  ~ de hernieuwde aandacht voor bedrijfsvastgoed in beleggingen als gevolg van waardestijging
  ~ de toename in het integraal uitbesteden van vastgoedmanagement en facilitymanagement
  ~ de nieuwe innovatieve samenwerkingsvormen in het ontwikkelen en managen van bedrijfsvastgoed


18
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

18 Vastgoedmanagement bij renovatie en herontwikkeling
  Pieter Affourtit
   
* Renovatie of herontwikkeling vormt steeds vaker een alternatief voor nieuwbouw.
* De VMO vervult een signaalfunctie bij renovatie en herontwikkeling en kijkt daarbij naar de:
  ~ ontwikkeling in de omvang en aard van de dagelijkse managementactiviteiten
  ~ waardeontwikkeling van het vastgoed
  ~ huurcomfort voor de huurder
* De VMO speelt een belangrijke rol bij het renovatie- of herontwikkelingsproces, in het bijzonder tijdens de volgende fasen:
  ~ exploitatiefase (signaalfunctie)
  ~ conceptuele fase
  ~ uitvoeringsfase
  ~ overdracht
* Communicatie met huurders en beleggingsorganisatie is een belangrijke succesfactor in alle fasen. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt grotendeels bij de VMO.
* Faalfactoren in het renovatie- of herontwikkelingsproces met (grote) consequenties voor de exploitatie zijn met name: slechte lay-out, moeilijke verhuurbaarheid, aanvangsleegstand en onderhoudsgevoeligheid van materialen.


19
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

19 Sturingsinstrumenten en hun functie
  Maarten Vermeulen
   
* Sturingsinstrumenten voor het portefeuillemanagement:
  ~ portefeuille(beleids)plan
  ~ portefeuillejaarplan
  ~ portefeuillekwartaalrapportage
  ~ benchmarking
  ~ taxaties
  ~ risicomanagement
* Sturingsinstrumenten voor het assetmanagement:
  ~ beleidsplan
  ~ jaarplan
  ~ kwartaalrapportage
  ~ huurafrekening
  ~ periodieke evaluatie van uitbestede diensten
* Sturingsinstrumenten voor het propertymanagement:
  ~ huurdersoverleg
  ~ huurdersenquète
  ~ gebouwinspectie
* Ontwikkelingen en trends:
  ~ huurderrisicoanalyse
  ~ huurdersbegeleiding bij financiële problemen
  ~ effort rates


20
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

20 Management van Verenigingen van Eigenaars
  Cor Domenie
   
* Een VvE is de eigenaar van een gebouw (of meerdere gebouwen). Het gebouw omvat een verzameling van appartementsrechten.
* Een VvE heeft een strak juridisch kader bestaande uit het Burgerlijk Wetboek en modelreglementen.
* De drie hoofdactiviteiten van het management van VvE’s zijn:
  ~ financieel management
  ~ bestuurlijk en administratief management
  ~ technisch management
* Bij commercieel vastgoed behoort commercieel management ook vaak tot de activiteiten van de VvE-manager.
* De belangrijkste verschillen tussen het management van VvE’s en het regulier vastgoedmanagement zijn:
  ~ De VvE-manager kan beheerder en/of bestuurder zijn en als bestuurder loopt de VvE-manager ook bestuurders-aansprakelijkheid-risico’s
  ~ Iedere VvE kent meerdere eigenaren die daarmee gedeeltelijk eigenaar zijn. Zij willen zich daarom in meer of mindere mate met het management van de VvE bemoeien
  ~ De particuliere opdrachtgevers zijn over het algemeen minder onderlegd dan de commerciële opdrachtgever.


Atrium Toren met conceptindeling- Amsterdam Zuidas (tekening leo hooijmans)


21
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

21 Management van sociale huurwoningen
  Tromp Bakker en Hugo Brants
   
* Sociale huurwoningen zijn in het leven geroepen om voor iedere burger betaalbare en kwalitatief goede huisvesting mogelijk te maken.
* Woningcorporaties worden steeds professioneler. Dit betekent dat zij zich steeds meer gaan richten op kostenbeheersing en rendementsverhoging.
* Er zijn een aantal ontwikkelingen en trends waarneembaar bij het management van sociale huurwoningen, onder andere:
  ~ invoering van strategisch voorraadbeleid
  ~ invoering van portefeuilleanalyse
  ~ in toenemende mate waardering op bedrijfswaarde in plaats van op boekwaarde
  ~ meer aandacht voor klanttevredenheid


22
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

22 Management van maatschappelijk vastgoed
  Sidney Mac Gillavry
   
* Maatschappelijk vastgoed is het vastgoed voor al die voorzieningen die voor vitale buurten en wijken, dorpen en steden van belang zijn.
* Kenmerken van maatschappelijk vastgoed zijn:
  ~ Het vastgoed wordt in belangrijke mate met publieksgeld gefinancierd (in de vorm van eigendom, huur of exploitatiesubsidie).
  ~ Het vastgoed omvat, in algemene zin, publieke functies, zoals onderwijs, cultuur, sport en welzijn.
  ~ Het vastgoed staat ten dienste van de samenleving.
  ~ Het vastgoed levert financieel & maatschappelijk rendement.
* Bij maatschappelijk rendement draait het om de verhouding tussen de geïnvesteerde middelen en de gerealiseerde gewenste effecten.
* Bij multifunctionele accommodaties (MFA’s) worden functies gebundeld, wat het mogelijk maakt om efficiënter gebruik te maken van ruimte.
* De benchmark gemeentelijk vastgoed maakt exploitatielasten en -inkomsten van gemeenten op een uniforme wijze inzichtelijk en onderling vergelijkbaar.
* Er zijn vijf principes van een professioneel gemeentelijk vastgoedbedrijf:
  ~ Gemeentelijk vastgoed is dienend aan het primaire beleidsproces.
  ~ Het grote beslag op publieke middelen brengt de verantwoordelijkheid met zich mee om met deze middelen een optimaal maatschappelijk en financieel rendement te behalen.
  ~ Het transparant maken van investeringsbesluiten bevordert een bedrijfsmatige benadering van het vastgoed
  ~ Een heldere rollenscheiding tussen eigenaar, beleid en gebruiker is voor een ieder noodzakelijk om transparant te kunnen werken, zodat een ieder zijn taak goed kan vervullen.
  ~ De opbouw van een professionele vastgoedorganisatie is een groeiproces: zonder grip op basale informatie is ook geen strategische sturing mogelijk.
* In het gemeentelijk vastgoed kunnen drie hoofdrollen worden onderscheiden:
  ~ de vastgoedeigenaar, die vastgoed aanbiedt
  ~ de beleidsafdeling, die ruimte vraagt
  ~ de financier, die rendementseisen stelt
* In het gemeentelijk vastgoed kunnen uitvoerende rollen worden onderscheiden, zoals makelaar, adviseur, ontwikkelaar en beheerder.
* Op basis van het groeimodel van Joroff is een groeimodel voor gemeentelijke vastgoedafdelingen ontwikkeld, waarin vijf ontwikkelingsfasen zijn te onderscheiden:
  ~ beheerder
  ~ controller
  ~ handelaar
  ~ ondernemer
  ~ strateeg
* Gemeentelijk vastgoedmanagement kent net als regulier vastgoedmanagement drie niveaus:
  ~ strategisch
  ~ tactisch
  ~ operationeel
* Beheerbedrijven zijn organisaties die optreden als hoofdhuurder en zich specialiseren in de onderverhuur van maatschappelijk vastgoed.


23
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

23 Management van Rijksgebouwen
  Rutger de Gier
   
* De Rijksgebouwendienst (RGD) is de huisvester van het rijksapparaat, zoals ministeries, gevangenissen en musea.
* Het overgrote deel van de portefeuille van de RGD valt onder het rijkshuisvestingsstelsel. Het rijkshuisvestingsstelsel is kostendekkend, dat wil zeggen dat de huisvestingskosten op grond van kostprijs worden doorberekend. Er is dus geen winstdoelstelling.
* Er zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen en trends waarneembaar die relevant zijn voor het functioneren van de RGD:
  ~ De rijksoverheid heeft een afslankdoelstelling met ingrijpende consequenties voor de huisvesting, in het bijzonder voor de verhuisbewegingen
  ~ De RGD maakt steeds meer gebruik van de markt door projecten zo veel mogelijk uit te besteden, waarbij de RGD zelf de regie houdt
  ~ Huisvesting wordt steeds meer als strategisch middel ingezet bij de vernieuwing van de rijksdienst


24
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

24 Management van zorgvastgoed
  Miranda Sulzle
   
* De zorg is op verschillende manieren onder te verdelen: ‘Cure’ versus ‘Care’, eerste-, tweede- en derdelijnszorg alsmede intra-, trans- en extramurale zorg.
* In de zorgsector speelt, meer dan in andere sectoren, wet- en regelgeving evenals de financieringswijze, een belangrijke rol. Dit maakt het betreden van deze sector door VMO’s ingewikkeld.
* Er zijn veel verschillende categorieën zorgvastgoed te onderscheiden. Deze categorieën verschillen van elkaar:
  ~ op het service- en prijsniveau van wonen
  ~ in intensiteit en aard van zorgverlening
  ~ op financieringswijze
* Bij de verschillende categorie‘n zorgvastgoed behoren verschillende risicoprofielen waarmee de VMO rekening dient te houden.
* Als gevolg van nieuwe wet- en regelgeving krijgen bestuurders van zorginstellingen, naast verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de zorg, meer (financiële) verantwoordelijkheid voor huisvesting.
* Toetreden tot de zorgsector door VMO’s is moeilijk vanwege de cultuur, wet- en regelgeving en de specifieke eisen die aan zorgvastgoed worden gesteld. Vastgoedmanagement is daarnaast een nieuw en relatief onbekend vakgebied voor zorginstellingen.


25
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

25

Management van logistiek vastgoed
  Jan Brouns
   
* Nederland is een van de dominante logistieke locaties in Europa, vanwege de centrale ligging, de haven van Rotterdam en Schiphol Airport.
* Logistiek vastgoed is bedrijfsruimte ten behoeve van opslag en distributie, met een minimale oppervlakte van 5.000 m2, betonvloeren met een minimale vloerbelasting van 3.000 kg/m2, voorzien van goede laad- en losmogelijkheden met loading docks en gelegen in de nabijheid van transportassen.
* Logistiek vastgoed is meer een bedrijfsmiddel dan een beleggingsobject, omdat het vastgoed slechts een schil is rondom het logistieke proces.
* Aandachtspunten van logistiek vastgoedmanagement zijn:
  ~ De service richting gebruiker is uiterst belangrijk vanwege het continue proces
  ~ De gebruiker voelt zich eigenaar omdat hij vaak de enige huurder van het vastgoed is
  ~ Er bestaat een spanningsveld tussen de belangen van de vastgoedbelegger en de huurder, in relatie tot de duur van het huurcontract
* De belangrijkste ontwikkelingen en trends in de logistieke sector zijn:
  ~ schaalvergroting door fusies en overnames (globalisering)
  ~ toename van het aantal diensten dat wordt uitbesteed
  ~ duurzaamheid


26
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

26 Management van parkeergarages
  Ernst Bos
   
* Het management van parkeergarages vraagt om specifieke kennis ten aanzien van toegankelijkheid, ventilatie, vloerafwerking en veiligheid.
* De vastgoedexploitatie van parkeergarages is sterk verbonden met de parkeerexploitatie.
* Als gevolg van het stijgen van parkeertarieven, wordt de consument kritischer op het parkeerproduct. De commerciële (marketing)aspecten worden hierdoor in toenemende mate van belang.
* Er zijn twee soorten garages: stallinggarages en openbare parkeergarages. Stallinggarages zijn garages voor vaste gebruikers, openbare garages zijn openbaar toegankelijk.
* Aandachtspunten van management van parkeergarages:
  ~ Psychonomie, de wetenschap van het gedrag van de mens in de gebouwde omgeving, wordt bij de vormgeving en inrichting van parkeergarages steeds belangrijker
  ~ Parkeergarages hebben specifieke apparatuur, die aandacht vraagt in relatie tot onderhoud en kosten van het gebruik, met name vanwege het continue karakter van parkeergarages
* De belangrijkste ontwikkelingen en trends in het management van parkeergarages:
  ~ toename van dubbelgebruik als gevolg van schaarste
  ~ toename van differentiatie in tarieven en abonnementsvormen
  ~ ontstaan van nieuwe aanbieders van parkeergelegenheid


27
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

27 Parkmanagement
  Willem Masseur
   
* Parkmanagement heeft ten doel om de kwaliteit van nieuwe bedrijventerreinen (waaronder ook kantoorparken) op lange termijn te handhaven, dan wel om de kwaliteit van bestaande bedrijventerreinen te handhaven of te verbeteren.
* De opkomst hangt samen met snel verouderende bedrijventerreinen met veel leegstand en sociale onveiligheid.
* Belangrijke aspecten van de werkomgeving waarop parkmanagement van invloed kan zijn:
  ~ goede bereikbaarheid
  ~ goede bewegwijzering
  ~ een schone verzorgde locatie
* Belangrijke diensten die de Parkmanagementorganisatie (PMO) levert, zijn:
  ~ gezamenlijke inkoop van afvalverwijdering, schoonmaak, beveiliging, groenvoorziening en mobiliteit
  ~ gezamenlijke inkoop van gas, water en elektra
  ~ belangenbehartiging richting derden


28
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

28 Corporate Real Estate Management
  Jan Gerard Hoendervanger
   
* Vastgoed dat wordt gemanaged vanuit het perspectief van de gebruiker wordt Corporate Real Estate Management (CREM) genoemd.
* CREM kan op verschillende manieren toegevoegde waarde leveren, waaronder:
  ~ kostenverlaging
  ~ vergroting van de flexibiliteit
  ~ risicobeheersing
* CREM integreert vier taakgebieden, namelijk:
  ~ strategie en besluiten
  ~ analyses, transacties en contracten
  ~ projectrealisatie
  ~ beheer en huisvesting
* Belangrijke verschillen tussen CREM en algemeen vastgoed-management:
  ~ De Corporate Real Estate Manager huisvest de organisatie waarvoor hij werkt, terwijl voor de vastgoedmanager de betreffende huisvesting een exploitatiemiddel is
  ~ De vastgoedmanager streeft naar optimalisatie van (in)direct rendement van vastgoed. De Corporate Real Estate Manager streeft optimale huisvesting van de organisatie na
  ~ De Corporate Real Estate Manager heeft te maken met collega’s als gebruiker, terwijl de vastgoedmanager vanuit een externe positie opereert en zo zakelijker en slagvaardiger kan optreden
* In de afgelopen jaren is, binnen het Corporate Real Estate Management, de aandacht voor de waardeontwikkeling van het eigen vastgoed aanzienlijk toegenomen.


29
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

29 Kwaliteit en service in vastgoedmanagement
  Frank van Genne
   
* De status (het merk) van het bedrijf, de interactie met de mensen van het bedrijf en de daarbij geboden service zijn van grote invloed op wat we onder kwaliteit verstaan.
* De definitie van kwaliteit is: ‘Het geheel van eigenschappen en kenmerken van een product of dienst dat van belang is voor het voldoen aan vastgestelde of vanzelfsprekende behoeften’
(ISO-8402, 1995).
* Kwaliteitsmodellen zijn vaak afgeleid van het EFQS-model. De Nederlandse variant is het INK-model met resultaat- en organisatiegebieden.
* Model SERVQUAL herleidt de kloof tussen verwachting en ervaring bij de klant naar vier kloven (gaps) in de organisatie.
* Operational excellence’ is het maximaliseren van de operationele winst door continue exploitatie van een optimaal voortbrengingssysteem. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
  ~ operational performance’: het efficiënter maken van het lopende productieproces;
  ~ operational improvement’: het verbeteren van de huidige productie vanwege wijzigende omstandigheden (klanten, technologiën, omgevingseisen) Kern van de aanpak is om op beide te sturen en daarbij de optimale balans te vinden
* Hoofdcategorieën van product-marktcombinaties (PMC) zijn: gebruikersgroepen (marktsegmenten), locatie-eigenschappen, gebouweigenschappen, interactie met andere gebruikers in gebouw of omgeving, management van gebouw en omgeving alsmede services.
* Mass customization beoogt het voordeel van massaproductie te behouden bij het leveren van maatwerk aan de klant.
* Accountmanagement is een benaderingswijze die dient om de relatie met (potentieel) grote klanten te bewaken en door gerichte beïnvloedingng te verbeteren. Doel hierbij is om omzet en winst te vergroten.
* De accountmanager heeft op verschillende niveaus taken in relatie tot het bewaken van de account:
  ~ strategisch: volgen van ontwikkelingen bij de klant en beoordelen op consequenties voor de eigen organisatie
  ~ tactisch: voorbereiden van nieuwe dienstverlening aan de klant, productontwikkeling
  ~ operationeel: maken van afspraken over nieuwe dienstverlening, bewaken voortgang en evaluatie van resultaten


30
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

30 Duurzaam vastgoedmanagement
  Maarten Vermeulen
   
* Duurzaamheid gaat verder dan het energiegebruik en de CO2-uitstoot van een gebouw. Het heeft ook te maken met:
  ~ bedrijfsethiek
  ~ maatschappelijke verantwoord ondernemen
  ~ duurzaam beleggen
* De bekendste uiting van wetgeving is het zogenoemde energie prestatie certificaat (EPC) voor gebouwen, dat via een lettercodering aangeeft hoe energiezuinig een gebouw is.
* Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) wordt ook wel Corporate Social Responsibility (CSR) genoemd. Mvo laat zien op welke manier de BO, en in het verlengde daarvan de VMO, haar verantwoordelijkheid neemt, niet alleen ten aanzien van de organisatie en haar medewerkers, maar ook met betrekking tot de (directe) omgeving van de organisatie.
* Een definitie van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid luidt als volgt (CSR Europe): Corporate Social Responsibility (CSR) calls for voluntary initiative beyond legal requirements and contractual obligations, as well as translating into practice international and European principles, standards and conventions in our business operations in Europe and abroad. This is essential to build trust and preserve confidence in business, thereby enhancing competitiveness over time. CSR ensures continuous awareness and commitment of our employees and managers to apply sound standards in business ethics and integrity wherever we conduct business.’.
* Op de volgende competentievelden kan sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid worden vormgegeven:
  ~ innovatie en ondernemerschap
  ~ vaardigheden en competentieontwikkeling
  ~ gelijke kansen voor iedereen
  ~ arbeidsomstandigheden
  ~ bescherming van het milieu
  ~ bewustzijn van de sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid door de hele organisatie heen
  ~ betrokkenheid van ‘stakeholders’
  ~ leiderschap en bestuurlijk toezicht
  ~ communicatie en transparantie
  ~ allianties en samenwerkingsverbanden
* Een duurzaam beleggingsbeleid, ook wel Socially Responsible Investment (SRI) Policy genoemd, geeft de kenmerken weer waaraan een te verwerven object moet voldoen, dan wel aan welke criteria het object is getoetst.
* Duurzaam vastgoed kan nader worden gedefinieerd met behulp van het 4P-model van Triodos Bank. De vier P’s staan voor: People, Planet, Profit en Project.
* Duurzaam vastgoedmanagement krijgt concreet vorm met betrekking tot de activiteiten:
  ~ energiemanagement
  ~ onderhoud en renovatie
  ~ watermanagement
  ~ afvalmanagement
  ~ inkoopmanagement (duurzaam inkopen)
  ~ arbo-management
  ~ goede doelen


Vluchtplan/Evacationplan van school in Leiden (tekening leo hooijmans)


31
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

31 Ethiek in vastgoedmanagement
  George ten Have
   
* Ethiek wordt ook wel aangeduid als moraalwetenschap. Het is een filosofische benadering van het juiste handelen ten opzichte van de medemens, dieren en natuur in het algemeen.
* Bedrijfsethiek gaat over dezelfde thema's als de algemene ethiek, maar spitst zich toe op het bedrijfsleven. Sommigen noemen het dan maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), terwijl anderen het meer een technische benadering vinden die vastgelegd moet worden in bedrijfs- of branchecodes.
* De verantwoordelijkheid van VMO’s beperkt zich niet alleen tot het eigen gebouw. Ook dient de VMO de verantwoordelijkheid te nemen voor het volledige proces dat producten en/of diensten doorlopen. Veel hangt ook af van de succesvolle samenwerking tussen VMO’s en huurders. Dit betekent dat goede communicatie met de huurders en het ontwikkelen van begrip en inzicht cruciaal is voor succes.
* Integriteitsmanagement is een speerpunt binnen de bedrijfsethiek en richt zich op het beheren en beheersen van de elementen.
* De integriteitsinfrastructuur bestaat uit:
  ~ de kern van het integriteitbeleid, namelijk het begrip ‘integriteit’
  ~ een schil, die bestaat uit zeven beleidsmatige aandachtsgebieden
  ~ een tweede schil, waarin de zeven aandachtsgebieden worden voorzien van concrete instrumenten
  ~ een derde en vierde schil, die de rol van de toezichthouders en communicatie weergeven
* Door invoering van ISO- of SAS-70-certificatie van de organisatie worden er maatregelen getroffen die controleerbaar en evalueerbaar zijn, bijvoorbeeld in termen van taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en processen.
* Bij grote organisaties wordt vaak een zogenoemde ‘compliance officer’ ingesteld. Dit is een medewerker binnen de organisatie die verantwoordelijk is voor de toetsing en evaluatie van de integriteitsinfrastructuur.
* Er kunnen diverse integriteitsinbreuken worden onderscheiden, namelijk:
  ~ tegenover de organisatie
  ~ tussen collega’s onderling
  ~ de organisatie tegenover derden
* Kapstokartikelen van gedragscodes geven geen concrete aanwijzing wat mag of niet mag, maar zetten meer een beeld neer. De individuele professional moet zelf steeds weer opnieuw beoordelen of zijn gedrag binnen de gedragscode valt.


32
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

32 Benchmarking
  Mariëlle Wieman
   
* De volgende stappen staan centraal bij benchmarking:
  ~ het vergelijken van de eigen processen en prestaties met die van de andere deelnemers
  ~ het analyseren van de verschillen tussen de diverse processen en prestaties door te proberen te begrijpen waarom deze verschillen er zijn
  ~ het verbeteren van de eigen processen en prestaties aan de hand van de informatie die tijdens het proces is verworven
* Er zijn drie onafhankelijke organisaties actief op het gebied van benchmarking in de vastgoedsector:
  ~ Stichting ROZ Vastgoedindex
  ~ Stichting Corporatie Vastgoedindex (aeDex/IPD)
  ~ NFC Index Coöperatie u.a.
* Stichting ROZ Vastgoedindex voert de volgende benchmarks uit:
  ~ ROZ/IPD Nederlandse Vastgoedindex
  ~ ROZ Vastgoedmanagement benchmark
  ~ Benchmark Gemeentelijk Vastgoed
* Stichting Corporatie Vastgoedindex (aeDex/IPD) voert de volgende benchmarks uit:
  ~ aeDex/IPD Corporatie Vastgoedindex
  ~ Nederlandse Maatschappelijk Vastgoedindex
* NFC Index is de referentie voor de kostenontwikkelingen van facilitaire voorzieningen voor kantoorhoudende Nederlandse overheidsinstanties en het bedrijfsleven.
* Vanaf 2010 rapporteert NFC Index niet alleen meer over de kosten, maar wordt ook de kwaliteit van de dienstverlening opgenomen in de index.
* Er zijn diverse benchmarkinginitiatieven van commerciële organisaties, zoals van:
  ~ Jones Lang LaSalle: Office Service Charge Analysis Report (OSCAR)
  ~ KWH en Deloitte: & Corporatie Benchmark
  ~ Twynstra Gudde: Facana
  ~ Corporate Facility Partners: Nationale CO2 Benchmark


33
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

33 Zelfregulering
  Mariëlle Wieman
   
* Zelfregulering houdt in dat maatschappelijke partijen in een bepaalde mate zelf verantwoordelijk zijn voor het opstellen en/of uitvoeren en/of handhaven van de regels.
* Bij certificering wordt informatie geboden door het voeren van een bepaald keurmerk.
* Door middel van een keurmerk wil men laten zien dat er aan bepaalde (strenge) eisen wordt voldaan. Er zijn eerstegraads, tweedegraads en derdegraads keurmerken.
* Om zelfregulering te kunnen toepassen moet een branche voldoen aan een drietal randvoorwaarden:
  ~ Er moet een bepaald niveau van kennis aanwezig zijn binnen de sector
  ~ Er moet draagvlak zijn binnen de sector
  ~ De organisatiegraad van de betrokken branche/beroepsgroep moet voldoende hoog zijn
* Er zijn diverse eerstegraads en tweedegraads keurmerken in de Nederlandse vastgoed-exploitatiesector.
* Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar het draagvlak voor zelfregulering in de vastgoed-exploitatiesector.


34
top pagina
index
mede mogelijk gemaakt door:

34 Brancheorganisaties, beroepsverenigingen en platforms
  Mariëlle Wieman
   
* Brancheorganisaties vertegenwoordigen bedrijven met dezelfde producten of diensten.
* Beroepsverenigingen hebben ten doel een beroep te beschermen en te ontwikkelen.
* Platforms zijn mengvormen van brancheorganisaties en beroepsverenigingen. Platforms vervullen geen belangenbehartigende functie.
* Brancheorganisaties, beroepsverenigingen en platforms zijn meestal georganiseerd in een vereniging of stichting.
* Van de beginnende beroepsbeoefenaar wordt verwacht dat hij een bijdrage levert aan de verdere professionalisering van de branche, onder andere door middel van een actief lidmaatschap van beroepsverenigingen, publicaties en bijdragen aan congressen.
* In de Nederlandse vastgoed(management)sector is sprake van een grote diversiteit aan brancheorganisaties, beroepsverenigingen en platforms.

top pagina mede mogelijk gemaakt door: index


colofon

© januari 2010, Maarten Vermeulen en Mariëlle Wieman
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofd- en eindredactie.

Uitwerking en uitgave op 'facilitaire informatie online' in juli 2010
door Leo Hooijmans, Bureau Galileo - Noordwijk.
Met toestemming van de hoofd- en eindredactie.
Foto's en plaatjes (originelen en bewerking) zijn van Leo Hooijmans.

Voor aanschaf 'Handboek Vastgoedmanagement' klik hier.....

DezeTekstIsVanLeoHooijmansGalileoNoordwijkFacilitaireInformatieOnline



door maarten vermeulen en mariëlle wieman

nederlands vastgoedexploitatie platform
nevap
innovatie in vastgoedexploitatie

voor webinformatie klik op logo....

(1104/1910-01)



mede mogelijk gemaakt door facilitaire aanbieders online
makecover restyle solutions
mooie én efficiënte restyling/renovatie oplossingen en......
besparen met zonwerende folies van 3M-window film authorised dealer!

voor ipresentatie klik op foto....

makecover restyle solutions
mooie én efficiënte restyling/renovatie oplossingen en......
besparen met zonwerende folies van 3M-window film authorised dealer!

voor webinformatie klik op logo....


(1809-02)


top pagina mede mogelijk gemaakt door: index

Bezoekers keken naar de volgende links in ons kennisplatform:


facilitaire
informatie online
visie duurzame mobiliteit 2016-2050


door leohooijmans
mede mogelijk gemaakt door facilitaire vakbeurs online
vastgoed trends
vanuit de optiek van de gebruiker


uit 't archief van joseph elburg, html-vertaling leo hooijmans
mede mogelijk gemaakt door facilitaire informatie online
aan het gas? liever niet meer!

door leohooijmans
mede mogelijk gemaakt door facilitaire vakbeurs online
heel bijzondere gebouwen
in deze sub-'rubriek' vind u gebouwen, die zeer de moeite waard zijn om voortdurend opgemerkt te blijven! om historische, architectonische, milieuvriendelijk en vooral mensvriendelijke redenen.
deze gebouwen staan bij elkaar. klik op het plaatje links....
'opgeruimd staat netjes' versie 22
ex(it) cv en gasaansluiting!

door leo hooijman, mede mogelijk door bureau galileo
visie duurzame brandstoffenmix

door het ministerie van infrastructuur en milieu
mede mogelijk gemaakt door de facilitaire vakbeurs online
gebouwen met smaak!
in deze 'sub-rubriek' vind u gebouwen, die beschreven zijn in SMAAK. een magazine van de rijksgebouwendienst.
SMAAK staat voor Stedebouw, Monumentenzorg, Architectuurbeleid, Architectuur en Kunst.
elk kantoor kan energie besparen


uit facilitair! - magazine van facilicom services group
mede mogelijk gemaakt door de facilitaire vakbeurs online
gedragscodes vastgoedsector


door nevap en rics
mede mogelijk gemaakt door facilitaire aanbieders online

infoblad ervaringen met energie-
prestatiecontracten voor kantoren

een publicatie van de rijksoverheid
mede mogelijk gemaakt door facilitaire informatie online

elektrische mobiliteit in 2020
volop kansen voor nederland
door ernst & young
mede mogelijk gemaakt door facilitaire aanbieders online

facilitaire-informatie-online.nl ©
ingevoerd op 28 januari 2011
het laatst gewijzigd op 24-11-2020

voorwaarden voor gebruik/bezoek van deze website: klik hier....
(de kleine lettertjes, maar dan iets groter)