arbo & gezondheid

de arbowet in vogelvlucht

deze informatie wordt u aangeboden door leo hooijmans, lid van fmn

Index

01.01 De Arbowet
01.02 Waarom Arbozorg ?

02 Arbowet, A-I (Arbo-Informatie)-bladen en NEN-normen

03.01 Algemene eisen voor kantoorruimtes en kantoorwerkplekken
03.02 Eisen en afmetingen kantoorruimte
03.03 Eisen scheidingswanden
03.04 Eisen daglicht en uitzicht
03.05 Verlichtingseisen
03.06 Eisen voor zonwering
03.07 Normen met betrekking tot geluid
03.08 Normen Binnenklimaat
03.09 Veiligheid
03.10 Eisen voor ontspanningsruimtes
03.11 Eisen ten aanzien van rustruimtes
03.12 Eisen voor kleedruimtes
03.13 Eisen ten aanzien van EHBO- voorzieningen
03.14 Eisen voor sanitaire ruimtes

04.00 Eisen per productgroep.
04.01 Voetensteun
04.02 Documenthouder
04.03 Bureaus
04.04 Computermeubelen Beeldschermtafels
04.05 Grafische werktafels (CAD/ tekenwerk)
04.06.01 Stoeleisen monotoon administratief werk
04.06.02 Stoeleisen afwisselend administratief werk
04.07 Stoeleisen leidinggeven
04.08.01 Confereren.
04.08.02 Vergaderen.
04.09 Ontvangst van bezoekers
04.10 Stoelen voor beeldschermwerk
04.11 Werkstoelen
leoleo
Toelichting en colofon

01.01 De Arbowet De Arbowet is een raamwet die de veiligheid, de gezondheid en het welzijn in de arbeid wil bevorderen. In deze raamwet staan onder andere de algemene verplichtingen voor alle werkgevers en werknemers met betrekking tot de Arbozorg beschreven. Op deze raamwet is een allesomvattend Arbobesluit gebaseerd welke ingaat op de details van allerlei aspecten in werksituaties. Dit Arbobesluit is per 1 juli 1997 in werking getreden en heeft alle voorgaande besluiten uit de Arbowet vervangen. De Arbowet geldt voor ieder bedrijf en instelling. Omdat niet een ieder de tijd en de interesse heeft om zich in de Arbowet te verdiepen wordt hier in vogelvlucht de belangrijkste informatie gegeven. (Gedeeltelijk Arbo-algemeen, maar in het bijzonder voor werkzaamheden op kantoor!!) De regelgeving van de Arbowet is continue in beweging. Sommige zaken worden fase-gewijs ingevoerd en/of weer afgevoerd. Zie daarom ook de “Toelichting”

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

01.02 Waarom Arbozorg ? Iedere onderneming wordt geconfronteerd met de eisen die de Arbowet stelt aan de arbeidsomstandigheden. Deze gaan o.a. over: - de inrichting van werkplekken; - de verplichte inschakeling van een (gecertificeerde) Arbodienst; - het voeren van arbobeleid. Ook de Wet Terugdringing Ziekteverzuim heeft directe raakvlakken met arbozorg: verbeterde arbeidsomstandigheden dragen bij tot een lager verzuim en dus ook tot lagere kosten. Verder is een koppeling van kwaliteitszorg en arbozorg mogelijk; betere arbeidsomstandigheden dragen bij tot een betere kwaliteit van de arbeid.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

02 Arbowet, A-I (Arbo-Informatie)-bladen en NEN-normen De Arbowet stelt ondermeer eisen aan de inrichting van een werkplek. Een aantal door u geselecteerde artikelen moeten daarom voldoen aan de eisen gesteld op grond van deze Arbowet. Arbo-informatie haalt u uit de eisen vermeld in de AI(Arbo-Informatie)-bladen van de Arbeidsinspectie (voorheen I-SZW). In deze zogenoemde AI-bladen (zie noot *) wordt aangegeven wat de eisen zijn die aan bijvoorbeeld bureaumeubelen gesteld kunnen worden. In de tekst wordt ook gesproken over NEN normen; deze Nederlandse normen worden zoveel als mogelijk opgenomen in de AI-bladen en zijn voor zover van toepassing, verwerkt in de AI-bladen 'Kantoren' (AI-7) en 'Werken met beeldschermen' (AI-2). Arbodiensten en Arbo-adviesbureau's kunnen u verder voorlichten over de voor u relevante AI-bladen en NEN-normen. * Voorheen werden de eisen vermeld in de zogenaamde P(ublicatie)-bladen van de Arbeidsinspectie (vh I-SZW, Inspectiedienst van Sociale Zaken en Welzijn). Sinds het nieuwe Arbobesluit (1.7.1997) worden de P-bladen vervangen door de nieuwe AI-bladen. Als er voor bepaalde onderwerpen nog geen vervangende AI-bladen beschikbaar voor zijn wordt er nog met de ‘oude’ P-bladen gewerkt.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.01 Algemene eisen voor kantoorruimtes en kantoorwerkplekken AI-blad 7 "Kantoren" gaat uitgebreid in op de bouw en de inrichting van kantoren. Op de volgende schermen staan een aantal inrichtingseisen weergegeven welke van groot belang zijn bij inrichtingsprojecten.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.02 Eisen en afmetingen kantoorruimte * Hoogte nieuwbouw kantoor minimaal 2400 mm * Hoogte bestaand kantoor minimaal 2100 mm * Breedte kantoorruimte minimaal 1800 mm (afmetingen zijn gemeten volgens meetmethode aangegeven in het Bouwbesluit) * Basiswerkplek = 8 m2 (minimaal) omvattende: kantoorstoel, werktafel, bergruimte onder werktafel, staande kast en beeldschermop-stelling, exclusief toeslagen. Toeslagen boven 8 m2 worden gegeven voor: toegang van het vertrek + 1m2 extra staande kast + 1m2 een staande kast minder - 1m2 overleg met max. 2 pers. + 2m2 overleg met max. 4 pers. + 4m2 overleg met max. 6 pers. + 9m2 Vergeet ook niet de optionele zaken voor m2 berekening zoals bijvoorbeeld: printer, fax, aflegtafel, enzovoort.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.03 Eisen scheidingswanden Minimale hoogte 1400 mm bij zitten, 1700 mm bij loopverkeer. Daglichtinval en uitzicht naar buiten dienen gewaarborgd te blijven.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.04 Eisen daglicht en uitzicht * Een lichtopening moet tenminste 1/20 van het vloeroppervlak bedragen; * de gezamenlijke breedte van lichtopeningen met uitzicht op de omgeving moet tenminste gelijk zijn aan 1/10 deel van de omtrek van de werkruimte.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.05 Verlichtingseisen * 200-800 Lux voor beeldscherm-, schrijf- en leeswerkzaamheden; * de verlichtingssterkte van vluchtwegroutes moet op vloerhoogte tenminste 10 lux zijn; * vluchtwegverlichting dient aangesloten te zijn op noodstroom die tenminste 60 min. een verlichtingssterkte van 1 lux kan geven.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.06 Eisen voor zonwering * het aanbrengen van instelbare helderheidswering op werkplekken bij rechtstreeks invallend zonlicht en beeldschermwerkplekken is vereist (bijv. verticale niet doorschijnende lamellen).

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.07 Normen met betrekking tot geluid * In kleine kantoorlokalen mag het geluid maximaal 40 dB(A) zijn en in grote kantoorlokalen mag maximaal 45 dB(A) worden bereikt op het moment dat op een kantoorwerkplek niet wordt gesproken.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.08 Normen Binnenklimaat * Relatieve luchtvochtigheid 30%-70% * Norm PMV (Predicted Mean Vote) = +0,5 en -0,5 (zie NEN-ISO 7730); * voor bescherming van de gezondheid bedraagt de minimale vereiste luchtverversing per persoon minimaal 30m3/uur; * De MAC (Maximaal Aanvaarde Concentratie)-waarde voor ozon = 0,12 mg/m3.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.09 Veiligheid Zorg voor noodverlichting, slipvrije en effen vloeren, voldoende ruimte en vrije loop- en vluchtwegroutes op de werkplek, geen scherpe randen en hoeken aan meubilair, geen losliggende kabels en snoeren, markering van glazen wanden, veilige deuren en ramen, voldoende elektrische veiligheid volgens NEN 1010, de juiste bewegwijzering en noodverlichting bij calamiteiten en snelle ontruimingsmogelijkheden bij brand. Voor de invulling van de bouwkundige brandveiligheidseisen wordt aangesloten bij het Bouwbesluit van de Woningwet.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.10 Eisen voor ontspanningsruimtes Bij 25 of meer personen die gelijktijdig werkzaam zijn dient een aparte pauzeruimte aanwezig te zijn die voldoende tafels en stoelen, uitzichtmogelijkheden naar buiten heeft en gedeelten bezit waar men niet mag roken. Dit geldt ook voor een ruimte waar minder dan 25 personen pauzeren (zgn. schaftlokalen).

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.11 Eisen t.a.v. rustruimtes In kantoren waar meer dan 100 werknemers werkzaam zijn dient een rustruimte, met een opvouwbaar bed of rustbank, aanwezig te zijn. Deze ruimte kan tevens worden gebruikt om te voldoen aan de mogelijkheid die zogende moeders en zwangeren moeten hebben om liggend te kunnen rusten (dit geldt ook bij kantoren waar minder dan 100 werknemers aanwezig zijn).

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.12 Eisen voor kleedruimtes Indien werknemers zich moeten omkleden dient daarvoor een kleedruimte beschikbaar te zijn. Deze moet voorzien zijn van afsluitbare kledingsbergplaatsen, stoelen of banken, voldoende ruim en makkelijk te bereiken zijn. Voor mannen en vrouwen moeten aparte kleedruimtes aanwezig zijn.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.13 Eisen t.a.v. EHBO- voorzieningen Kantoren moeten voorzien zijn van eerste hulpposten volgens het Besluit Bedrijfshulpverlening. Wegwijzers dienen te verwijzen naar vluchtwegen, nooduitgangen, brandblusmiddelen en EHBO-posten. Alle tekens, symbolen, kleuren etcetera zijn te vinden in NEN 3011.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

03.14 Eisen voor sanitaire ruimtes Per 15 werknemers: 1 toilet. Bij mannen, indien er naast de toiletten ook urinoirs aanwezig zijn, ten minste 1 op 25. Bij meer dan 10 werknemers dienen de toiletten gescheiden te zijn naar sexe. De toiletten dienen goed schoongehouden en geventileerd te worden en voorzien te zijn van wasmogelijkheden. Indien werknemers omgang hebben met vervuilende, gevaarlijke of biologische stoffen dienen douchevoorzieningen te zijn aangebracht.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.00 Eisen per productgroep. Een aantal van de onderstaande producten (voetensteun en documenthouder) zijn voor een kantoorwerkplek/beeldschermwerkplek door een werkgever niet verplicht aan te schaffen. Aanschaf van dergelijke artikelen is sterk afhankelijk van: * de aard van de uit te voeren werkzaamheden en * de lichaamsmaten van de werkne(emst)er die de administratieve werkzaamheden op een deze werkplek uitvoert. Iedere werkplek zal voordat aanschaf van deze artikelen plaatsvindt daarom apart moeten worden beoordeeld. Bij een aantal productgroepen wordt de voorkeur gegeven aan kenmerken/eigenschappen. Dit staat uitdrukkelijk vermeld. Verder mag elke werksoort een stoeltype met meer instelmogelijkheden hebben dan is aangegeven. De in vet afgedrukte hoofdletters bij de verschillende stoeltypes kenmerken de eigenschap van de stoel. Deze hoofdletters staan in productinformatie veelal in de catalogus van de producent opgenomen. Is dit niet het geval laat u zich dan informeren bij uw leverancier.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.01 Voetensteun Gebruik van een voetensteun is in de meeste gevallen noodzakelijk wanneer kleine werknemers niet de beschikking hebben over een in hoogte instelbare beeldschermwerktafel/bureau. Indien besloten wordt tot aanschaf van een voetenstuur dan dient deze te voldoen aan de volgende eisen. * de afmetingen van het steunvlak dienen minimaal 450 mm breed en minimaal 350 mm diep te zijn; * de hoogte van het steunvlak moet instelbaar zijn en aan de voorzijde liggen tussen de 50-110 mm; * slipvrije uitvoering; * de hellingshoek moet liggen tussen 5-15 graden of de hellingshoek moet instelbaar zijn; * de verstellingen dienen eenvoudig en goed te fixeren zijn.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.02 Documenthouder Een documenthouder dient te worden aangeschaft indien blijkt dat werknemers gegevens in moeten voeren van een papieren document (hierdoor wordt voorkomen dat het hoofd onnodig moet worden gebogen bij het lezen van dat document). Indien besloten wordt tot aanschaf van een documenthouder dan dient deze documenthouder te voldoen aan de volgende eisen. * De helling van de documenthouder moet tussen 25-75 graden ten opzichte van het horizontale vlak ingesteld zijn; * bij voorkeur instelbaar ten opzichte van het horizontale vlak waarbij de stabiliteit gewaarborgd blijft; * het steunoppervlak moet groter zijn dan de daarop geplaatste documenten; * de documenthouder moet stabiel staan en niet trillen tijdens de bediening van het toetsenbord.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.03 Bureaus * Het bovenblad dient geheel vlak te zijn; * de minimale afmetingen dienen 1200 mm breed x 800 mm diep te zijn; * bij voorkeur in hoogte instel/verstelbaar (vast min./max. 740-760 mm, instel/verstelbaar 620-820 mm); * de bladdikte inclusief draagconstructie mag niet meer dan 50 mm bedragen.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.04 Computermeubelen/Beeldschermtafels * Het bovenblad dient geheel vlak te zijn; * de minimale afmetingen dienen 1200 mm breed x 800 mm diep te zijn; * Bij voorkeur in hoogte instelbaar. Een beeldschermtafel met een vaste hoogte moet 750 mm bedragen. Kleine werknemers moeten in het laatste geval kunnen beschikken over een voetensteun; * de bladdikte inclusief draagconstructie mag maximaal 50 mm bedragen; * de vrije beenruimte dient minimaal 650 mm diep x minimaal 600 mm breed te zijn; de vrije voetenruimte zal tenminste minimaal 800 mm dienen te zijn; * licht getint niet spiegelend werkvlak.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.05 Grafische werktafels (CAD/ tekenwerk) * De grafische werktafel dient uit twee afzonderlijke werkvlakken (beeldschermwerkvlak en bedienwerkvlak) te bestaan; * het beeldschermwerkvlak moet in hoogte instelbaar zijn waarbij de kijkhoek op het beeldscherm tussen 0-35 graden ligt; * de breedte van het bedienwerkvlak zal minimaal 1600 mm breed x 700 mm diep dienen te zijn. Daarnaast moet deze in hoogte instelbaar zijn bij voorkeur tussen de 620-820 mm (anders voetensteun aanschaffen voor kleine werknemers); * de been-/voetenruimte moet minimaal 700 mm diep en 600 mm breed zijn; licht getint een niet spiegelend reflecterend bovenvlak moeten hebben waarbij de draagconstructie maximaal 5 cm dik/inclusief is.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.06.01 Stoeleisen monotoon administratief werk Het volgende overzicht geeft aan welke stoelen tenminste voor monotoon administratief (beeldschermwerk) geschikt zijn. * HAV: Hoge rugleuning en verstelbare armsteunen aanwezig of * HRAV: Hoge rugleuning en Verstelbare Armsteunen aanwezig, geen Rugleuning verstelling aanwezig.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.06.02 Stoeleisen afwisselend administratief werk Het volgende overzicht geeft aan welke stoelen tenminste voor afwisselend administratief geschikt zijn. * LRAV: Lage rugleuning en Verstelbare Armsteunen aanwezig. Rugleuning verstelling niet aanwezig of * HRAV: Hoge rugleuning en Verstelbare Armsteunen aanwezig, geen Rugleuning verstelling aanwezig of * HR: Hoge rugleuning aanwezig, geen Rugleuning verstelling aanwezig of * LR: Lage rugleuning aanwezig, geen Rugleuning verstelling aanwezig.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.07 Stoeleisen leiding gevend Het volgende overzicht geeft aan welke stoelen tenminste voor leiding gevend geschikt zijn. * HRAN: Hoge rugleuning en Niet-verstelbare Armsteunen aanwezig, geen rugleuning verstelling aanwezig of * HRDAN: de stoel heeft een Hoge rugleuning en Niet- verstelbare Armsteunen en heeft niet de beschikking over een Rugleuning verstelling en zitdiepte-verstelling.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.08.01 Confereren. Het volgende overzicht geeft aan welke stoel tenminste voor confereren geschikt is. * HRDANZ: de stoel heeft een Hoge rugleuning en Niet- verstelbare Armsteunen echter geen Rugleuning verstelling, zitDiepte-verstelling en Zithoogteverstelling aanwezig.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.08.02 Vergaderen. Het volgende overzicht geeft aan welke stoel tenminste voor vergaderen geschikt is. * LRDANZ: de stoel heeft een Lage rugleuning, Niet-verstelbare Armsteunen. Is niet uitgerust met een Zithoogteverstelling, een Rugleuning verstelling en een zitDiepteverstelling.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.09 Ontvangst van bezoekers Het volgende overzicht geeft aan welke stoelen tenminste voor de ontvangst van bezoekers geschikt zijn. * LRDANZ: de stoel heeft een Lage rugleuning en Niet-verstelbare Armsteunen. Is niet in het bezit van een Rugleuning verstelling, een zitdiepte- verstelling en een Zithoogteverstelling aanwezig; * LRDZ: De stoel heeft de beschikking over een Lage rugleuning. Is niet in het bezit van een Rugleuning verstelling, een zitDiepteverstelling en een Zithoogteverstelling.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.10 Stoelen voor beeldschermwerk Moeten voldoen aan NEN 1812 type HAV of HRAV. Dit betekent: * een inhoogte verstelbare zitting (390-530 mm gemeten in midden van zitting in belaste toestand); de zitting zelf minimaal 400 mm breed en 440 mm diep is; * dat de zittingdiepte een verstelbaarheid van rugleuning tot voorzijde zitting tussen minimaal 400 en 440 mm dient te hebben; * dat de rugleuning minimaal 370 mm hoog is, en voorzien is van een lendesteunvlak van 220 mm hoog met een verticale bolling met een straal die ligt tussen 250-300 mm; * korte armsteunen die verstelbaar zijn tussen de 200-270 mm; * een veilige en stabiele constructie; * in het bezit moeten zijn van vijf poten.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

04.11 Werkstoelen Deze dienen: * een glad oppervlak te hebben; * dienen eenvoudig te reinigen zijn (de voorkeur wordt gegeven aan polyurethaan; * de vormgeving dient overeenkomstig NEN 1812 te zijn; * bij een zeer glad oppervlak zoals gelakt hout, een helling van de zitting van minimaal -6 graden te hebben.

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

Toelichting. Dit document is gemaakt door Leo Hooijmans ter lering en ondersteuning van de opleidingen op het gebied van de kantoorindeling en uitrusting. Omdat niet een ieder de tijd en de interesse heeft om zich tot details in de Arbowet te verdiepen wordt in dit document de belangrijkste basisinformatie gegeven voor werken op kantoor. Deze informatie moet gezien worden als een start om de Arbowet voor een brede groep medewerkers toegankelijker te maken. Het is zeker niet voldoende informatie. Per functie in een organisatie zal de kennis van de Arbowet bij de medewerkers zeker méér moeten zijn dan deze ‘digitale’ bladzijden. Informatie is gehaald uit diverse publicaties, informatie- en toelichtingsbladen. De regelgeving is ‘regel’matig in beweging. Daarom is het uitgesloten altijd ‘bij de tijd’ te zijn. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd kan voor eventuele fouten en/of onvolledigheden geen aansprakelijkheid worden geclaimd.

Colofon. Redactie, administratie, vormgeving en verspreiding: Bureau Galileo, Jan van Henegouwenweg 2, 2202 HZ Noordwijk Auteur en docent: Leo Hooijmans Telefoon +31 71 361 90 97, mail: leo@hooijmans-noordwijk.nl De plaatjes zijn van Leuwico. Daarvoor dank. (www.leuwico.nl)

index

mede mogelijk gemaakt door:

top pagina

Dit document niet uitprinten, aub. Denk aan het milieu en uw onkosten.
Wilt u het nog een keer lezen maak een bladwijzer (favoriet).
Wilt u het artikel door een ander laten lezen, stuur ze een link door.